Off-grid bez tajemnic - jak działa fotowoltaika off-grid?

Zastanawiacie się co to jest fotowoltaika off-grid? Czy to się w ogóle opłaca? W tym artykule wytłumaczymy wam wszystko co musicie wiedzieć! 

Off Grid – co to w ogóle znaczy? 

Fotowoltaika to dziedzina, która cały czas niezwykle dynamicznie się rozwija, a jednym z coraz bardziej popularnych zastosowań jest zasilanie urządzeń elektrycznych poza siecią energetyczną. Określenie "off grid" oznacza w tym przypadku dokładnie właśnie taki tryb pracy - urządzenia zasilane są z paneli fotowoltaicznych, a nie z sieci elektroenergetycznej.

Poprzez pojęcie off-grid rozumiemy więc po prostu możliwość całkowitej rezygnacji z tradycyjnej sieci elektrycznej. To rozwiązanie, dające nam olbrzymią niezależność. Co więcej, w miejscach, gdzie brak jest tradycyjnej sieci energetycznej, fotowoltaika off-grid stanowi jedyny dostępny sposób na pozyskanie energii elektrycznej.

Warto zaznaczyć jednak, że nie jest to rozwiązanie jedynie dla osób mieszkających na wsi, czy też we wszelakich trudno dostępnych miejscach. Fotowoltaika off grid może również stanowić interesującą alternatywę dla osób mieszkających w dużych miastach, które chcą obniżyć swoje rachunki za energię elektryczną. Oczywiście, nie jest to rozwiązanie idealne dla absolutnie każdego. Ale o tym opowiemy już za chwilę!

Instalacja off-grid – na czym to polega? 

Jak zapewne już doskonale wiecie, instalacja fotowoltaiczna off-grid to system, który pozwala na produkcję energii elektrycznej z wykorzystaniem paneli fotowoltaicznych bez potrzeby łączenia się z siecią energetyczną. Jej konstrukcja jest dość podobna do tradycyjnej fotowoltaiki a główna zasada działania pozostaje niezmienna. Panele fotowoltaiczne są w stanie wykorzystać to, że promieniowanie świetle powoduje powstanie siły elektromotorycznej i zamienić ją w prąd. 

To właśnie panele są głównym elementem całej instalacji. Nie są jednak oczywiście jedynym z nich! Niesamowicie ważną rolę pełni tutaj falownik (zwany też inwerterem). To urządzenie, które odpowiada za przekształcanie prądu z paneli na taki, który możemy bezpiecznie wykorzystać w gniazdku. W przypadku instalacji off-grid należy wybrać model wyspowy zamiast sieciowego. 

Kolejno, podobnie jak w zwykłej instalacji fotowoltaicznej mamy po prostu elementy montażowe oraz kable umożliwiające przesyłanie prądu. Na tym zamyka się tradycyjna lista. Fotowoltaika off-grid składa się jednak z jeszcze jednego elementu – magazynu energii. To właśnie on pozwala nam zachować na później wyprodukowaną energię i korzystać z niej w momencie, w którym panele nie mogą produkować jej wystarczająco dużo. 

Co to jest magazyn energii off-grid?

Magazyn energii można porównać (choć nie jest to porównanie idealnie precyzyjne) po prostu to dużego akumulatora. W momencie, w którym produkcja energii z paneli fotowoltaicznych przewyższa jej zużycie, pozostała część służy właśnie do ładowania magazynu energii. Dokładnie w nim będzie przechowywana do momentu, w którym nie zacznie być nam potrzebna. 

Oczywiście, taki moment nastąpi wtedy, kiedy zużycie przekroczy aktualną produkcję. W większości realnych scenariuszy, magazyn energii off-grid ładowany będzie za dnia a rozładowywany nocą bądź też w pochmurne dni. 

Wielokrotne ładowanie i rozładowywanie magazynu energii jest oczywiście procesem w pełni bezpiecznym. Każde urządzenie ma jednak swoją żywotność – warto więc kupić produkt wysokiej jakości od sprawdzonego producenta. 

Fotowoltaika off-grid – kto na niej skorzysta? Czy warto się na nią zdecydować?

Wiecie już co to jest oraz jak działa fotowoltaika off-grid. Pozostaje zatem bardzo ważne pytanie – kto w ogóle na niej skorzysta? Dla kogo jest to dobre rozwiązanie, a kto raczej powinien pomyśleć nad czymś innym? Oczywiście, nie ma tutaj żadnych sztywnych zasad, jest jednak kilka dobrych wskazówek. 

Przede wszystkim, instalacja off-grid jest niezwykle wartościowa dla osób mieszkających w miejscach, gdzie nie dochodzi tradycyjna sieć energetyczna. Czasami może się również okazać, że koszty takiej instalacji (o których opowiemy za chwilę) będą znacznie niższe niż koszt przyłączenia się do zwykłej sieci. W takim wypadku będzie to najlepszy wybór. 

Oczywiście, off-grid ma również wiele sensu w miejscach, gdzie sieć energetyczna może i jest obecna, ale jest przy tym niesamowicie awaryjna. Częste blackouty bardzo skutecznie utrudniają nam codzienne funkcjonowanie czy pracę zdalną. Fotowoltaika off-grid jest w takim wypadku doskonałym rozwiązaniem. Nawet najlepsze UPSy nie poradzą sobie czasami w trudnych warunkach. 

Niestety, musimy pamiętać jednak o jednej dość przykrej rzeczy. Polska znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego – nie mamy tutaj idealnych warunków do instalacji off-grid. O ile latem, wiosną i wczesną jesienią sprawdzi się ona doskonale, to zimą słońca może nie być wystarczająco dużo, aby zasilić nasz dom. 

Dokładnie z tego powodu, instalację fotowoltaiczną off-grid poleca się głównie do domków letniskowych, działek czy letnich rezydencji. Nie oznacza to, że nie będzie nadawała się ona do naszego stałego miejsca zamieszkania – taka inwestycja będzie jednak nieco bardziej skomplikowana i kosztowna. 

Instalacja off-grid – ile to kosztuje?

Oczywiście, dokładnie tak jak w przypadku tradycyjnej fotowoltaiki, koszt instalacji off-grid będzie różnił się zależnie od mocy, którą chcemy osiągnąć. Zasada jest prosta – im większa moc tym większa cena i nie ma od tej zasady żadnych wyjątków. Tak czy inaczej, zakłada się, że inwestycja zwróci się w mniej niż dekadę. A to naprawdę dobry i zachęcający wynik. 

Najdroższym elementem jest oczywiście magazyn energii. Ogniwa wysokiej klasy są po prostu dość kosztowne. Dość podstawowy magazyn energii o pojemności 5 kWh będzie wiązał się z wydatkiem +/- 20 tysięcy złotych. Przy większej pojemności będziemy mówić po prostu o kilkudziesięciu tysiącach złotych. Ciężko podać tutaj jednak odpowiedź w 100% jednoznaczną – wszystko zależy od indywidualnej sytuacji. 

Warto pamiętać natomiast, że decydując się na instalację fotowoltaiczną możemy skorzystać z wielu interesujących dotacji. Niestety, w przypadku instalacji off-grid odpada nam najbardziej wartościowa dotacja Mój Prąd 4.0, która zakłada rozliczanie się w systemie net-billing, co wyklucza się z definicji z off-grid. Na szczęście, wciąż obowiązuje ulga termomodernizacyjna, która pozwoli nam odliczyć podstawę opodatkowania aż do 53 tysięcy złotych! 

Zobacz też:
Fotowoltaika - co to jest oraz jak działa