Co to jest karta graficzna? Rodzaje kart graficznych

Co to jest karta graficzna?

Karta graficzna w największym skrócie to komponent naszego komputera odpowiedzialny za tworzenie i wyświetlanie obrazów. Dodatkowo, wspiera ona działanie procesora i ogólnie rzecz ujmując poprawia wydajność całego komputera.

Bardzo często spotkamy się też z tożsamą nazwą GPU. Jest to angielski skrót od graphics processing unit. Obu tych pojęć możemy swobodnie używać zamiennie – pomimo tego, że teoretycznie nie oznaczają tego samego. Jeśli trzymać się sztywnej nomenklatury, to GPU jest częścią karty graficznej.

Pod względem samej budowy i zasady działania karty graficzne to układy bardzo zbliżone do procesorów. Podobnie jak one, również przetwarzają i obsługują dane. Są jednak pewne zasadnicze różnice.

Karty graficzne są wyspecjalizowane do wąskiego zakresu obliczeń, podczas gdy procesory są znacznie bardziej wszechstronne. Jak jednak wiadomo, nie da się być doskonałym w każdej dziedzinie. GPU są więc bardzo ważnym uzupełnieniem każdego zestawu komputerowego.

Rodzaje kart graficznych

Czasami odpowiedź na pytanie „Co to jest karta graficzna” nie jest wcale tak oczywista jak mogłoby się wydawać. Wszystko dlatego, że wyróżniamy aż dwa dość odmienne od siebie rodzaje takich układów – karty zintegrowane i dedykowane. Zacznijmy więc od tego pierwszego

Sprawdź: Dysk SSD - co to jest i jak działa?

Co to jest zintegrowana karta graficzna?

Zintegrowane (wbudowane) karty graficzne to raczej nieco słabsze modele, które nie do końca nadają się do nowoczesnych gier. Doskonale odnajdują się jednak w pracy z multimediami, filmami, programami graficznymi czy nawet mniej skomplikowanymi grami. Najczęściej wykorzystuje się je w laptopach, ze względu na bardzo kompaktowe rozmiary.

Cały haczyk polega na tym, że wbudowane GPU jest na stałe zainstalowane w płycie głównej i nie ma możliwości jego wymiany. Po prostu są one elementem procesora i współdzielą z nim część zasobów. Skąd mamy wiedzieć, czy karta graficzna w naszym laptopie jest wbudowana? Najprościej sprawdzić to po prostu po jej nazwie – najczęściej będzie to Intel UHD Graphics lub AMD Radeon Graphics. 

Co to jest dedykowana karta graficzna?

W opozycji do układów zintegrowanych stoją te dedykowane. To specjalne podzespoły stworzone z myślą o użytkownikach potrzebujących znacznie większej wydajności. Tym razem nie mówimy już o układzie wbudowanym bezpośrednio w płytę główną a po prostu o dodatkowym komponencie.

Przede wszystkim, dedykowana karta graficzna wyposażona jest już we własny procesor oraz osobną pamięć (VRAM). Pozwala jej to na osiągnięcie znacznie większych osiągów, bez przytłaczania pozostałych podzespołów w komputerze. Niestety warto również pamiętać, że wymaga przez to znacznie więcej prądu do pracy i często potrzebuje własnego układu chłodzenia. Mimo wszystko, jeśli kompletujecie komputer gamingowy to jest to dla was jedyny słuszny wybór.

 Sprawdź: Dysk HDD - co to jest i jak działa?

Procesor z wbudowaną kartą graficzną - jaki wybrać?

AMD Ryzen 5 7600

AMD Ryzen 5 7600 to wszechstronny procesor, który idealnie łączy wysoką wydajność z efektywnością energetyczną. Wyposażony w 6 rdzeni i 12 wątków, bazuje na zaawansowanej architekturze Zen 4, która zapewnia znakomitą wydajność zarówno w zastosowaniach wielowątkowych, jak i w codziennych zadaniach. 

Na pokładzie mamy też kartę graficzną AMD Radeon Graphics, co czyni go doskonałym wyborem dla użytkowników, którzy nie potrzebują dedykowanego GPU. Zintegrowana grafika oferuje dynamiczne taktowanie do 2200 MHz, co zapewnia płynne działanie aplikacji biurowych, multimediów, a nawet mniej wymagających gier. Dodatkowo, Ryzen 5 7600 obsługuje nowoczesną pamięć DDR5 oraz szybkie interfejsy PCIe 5.0, co sprawia, że jest gotowy na przyszłe ulepszenia sprzętowe. 

Intel Core i5-13400

Intel Core i5-13400 to procesor z 13. generacji serii Raptor Lake, oferujący bardzo fajną wydajność i zaawansowane funkcje. Wyposażony w 10 rdzeni (6 wydajnych i 4 efektywne) oraz 16 wątków, pozwala na efektywne radzenie sobie z różnorodnymi zadaniami – od wymagających aplikacji wielowątkowych po codzienne użytkowanie. Maksymalne taktowanie na poziomie 4,6 GHz w trybie turbo gwarantuje płynne działanie w najbardziej wymagających scenariuszach.

Zintegrowana karta graficzna Intel UHD Graphics 730 to kolejny atut tego modelu. Oferuje wsparcie dla czterech monitorów jednocześnie, obsługuje rozdzielczości do 7680 x 4320 pikseli przy częstotliwości odświeżania 60 Hz (DisplayPort), co czyni ją idealnym rozwiązaniem dla użytkowników, którzy nie planują instalacji dedykowanego GPU.

Najważniejsze parametry kart graficznych

Jak dość słusznie możecie już przypuszczać, to karta graficzna karcie graficznej nierówna. Podobnie jak w przypadku wszystkich innych podzespołów komputerowych bardzo dużą rolę odgrywa tutaj jej specyfikacja. Na jakie parametry musimy jednak koniecznie zwrócić uwagę?

Taktowanie karty graficznej

Podobnie jak w przypadku pamięci RAM, w kartach graficznych taktowanie również jest niezwykle ważnym parametrem. To właśnie ono odpowiada za wydajność całego podzespołu. Pamiętajcie jednak, że mowa tutaj tylko i wyłącznie o taktowaniu rdzenia, taktowanie pamięci VRAM to zupełnie inna (ale równie istotna) sprawa.

Wydajność rdzenia karty graficznej wyrażamy w megahercach (MHz) i zasada jest bardzo, ale to bardzo prosta – im więcej tym lepiej.

Pamięć VRAM

Pamięć VRAM to po prostu podręczna pamięć ulotna na której karty graficzne zapisują dane potrzebne do bieżących obliczeń. Im bardziej wymagające obliczenia, tym więcej pamięci będzie potrzebne do prawidłowej pracy. Dlatego też ten parametr jest niezwykle ważny w przypadku gier 4K lub na bardzo wysokich ustawieniach graficznych. Ogólnie przyjęta zasada mówi, że do standardu Full HD potrzebne będą minimum 4 GB pamięci VRAM, chociaż istnieją czasami od tego bardzo drobne odstępstwa.

Do tego dochodzi oczywiście jeszcze jej rodzaj. Zdecydowanie warto postawić tutaj na najbardziej zaawansowany standard, czyli GDDR6 (i pochodne np. GDDRX6). Pamiętajmy też, że dobra pamięć musi mieć wysoką przepustowość. Podobnie jak taktowanie rdzenia wyrażamy ją w megahercach (MHz).

Może Cię zainteresować: dysk hdd  dysk ssd

Szyna karty graficznej 

Szyna odpowiedzialna jest za transmisję danych pomiędzy układem graficznym a jego pamięcią. Dokładnie z tego powodu jest to niezwykle ważny parametr, który mocno odpowiada za finalną pracę naszej karty graficznej.

Wydajność szyny mierzy się w ilości bitów przesyłanych podczas pojedynczego cyklu zegara. Ponownie zasada jest bardzo prosta – więcej znaczy lepiej. Miejmy jednak na uwadze, że wybór szerszej szyny danych nie powinien być sprawą pierwszorzędną – najpierw zadbajmy o taktowanie rdzeni i odpowiednią liczbę pamięci.

Sprawdź: Pamięć RAM - co to jest i jak działa? 

Chłodzenie – czy to istotne?

Wybór odpowiedniego chłodzenia nie jest raczej najważniejszą sprawą w przypadku kart graficznych. Ich producent wie najlepiej jak chłodzić dany układ i odpowiednio o to zadbał. Na szczęście nie musimy się tym zbytnio przejmować.

Niemniej, pamiętajcie, że wiatraki nie są bezgłośne! Wybierając model z dość dużym systemem chłodzenia musimy liczyć się z tym, że będzie on stosunkowo głośny. Być może warto więc wybrać mniej wiatraków i pasywny radiator? 

Złącza i porty

Ostatni parametr, na który musimy zwrócić uwagę to po prostu złącza. Nie będziemy rozpisywali się tutaj zbytnio o ich rodzajach – najważniejsze jest oczywiście to, żeby były one kompatybilne z naszym komputerem. W tym celu sprawdźcie bardzo dokładnie model swojej płyty głównej i porównajcie go z potencjalną kartą graficzną.

Jaką kartę graficzną wybrać?

Tania karta graficzna do grania w Full HD:

Szukacie dedykowanej karty graficznej, ale ogranicza was budżet? Sprawdźcie te propozycje: 

Sparkle Intel Arc A750 ROC Luna OC Edition

Sparkle Intel Arc A750 ROC Luna OC Edition to karta graficzna, która wyróżnia się świetnym stosunkiem ceny do jakości. Mamy tu 8 GB pamięci GDDR6, 28 rdzeni Xe oraz taktowanie sięgające 2200 MHz. Dzięki 256-bitowemu interfejsowi pamięci karta sprawdzi się zarówno w grach, jak i przy bardziej wymagających zadaniach graficznych.

Nowoczesna architektura Intel Arc zapewnia wysoką przepustowość pamięci na poziomie 512 GB/s, co znacznie przyspiesza renderowanie i poprawia płynność w zaawansowanych tytułach. System chłodzenia z dwoma wentylatorami gwarantuje stabilne temperatury, nawet podczas intensywnego użytkowania, a metalowa tylna płyta dodaje trwałości i estetyki. Biały design z podświetlanym logo Intel Arc podkreśla za to nowoczesny charakter tej karty.

Asrock AMD Radeon RX 6600 Challenger D 8GB

Asrock AMD Radeon RX 6600 Challenger D 8GB to karta graficzna zaprojektowana z myślą o płynnej rozgrywce w rozdzielczości 1080p. Dzięki 8 GB pamięci GDDR6 oraz 1792 jednostkom strumieniowym, karta oferuje wydajność wystarczającą do obsługi wymagających gier, szczególnie przy umiarkowanych ustawieniach graficznych. Taktowanie bazowe wynosi 1626 MHz, a w trybie Boost może osiągnąć 2491 MHz, co zapewnia odpowiednią moc obliczeniową w tej klasie cenowej. Obsługa PCIe 4.0 gwarantuje szybką komunikację z systemem, co pozytywnie wpływa na wydajność.

Karta jest wyposażona w efektywny system chłodzenia z dwoma wentylatorami, które dzięki technologii 0dB wyłączają się przy niskim obciążeniu, co znacząco redukuje hałas. Dodatkowo, wysokiej jakości podkładki termiczne i zoptymalizowany montaż poprawiają odprowadzanie ciepła, a metalowa płyta tylna zwiększa sztywność konstrukcji. W zakresie łączności karta oferuje jeden port HDMI 2.1 oraz trzy porty DisplayPort 1.4, umożliwiając obsługę wielu monitorów i wysokich rozdzielczości, takich jak 8K. To solidny wybór w swojej kategorii cenowej i znakomity kandydat do rozgrywek w Full HD.

Karta do grania w 1440p

Szukacie trochę lepszej rozdzielczości? Te karty sprawdzą się doskonale do grania w 1440p! 

Gigabyte GeForce RTX 4070 SUPER GAMING OC 12GB 

GIGABYTE RTX 4070 SUPER GAMING OC 12G to karta graficzna stworzona z myślą o graczach, którzy oczekują wyjątkowej wydajności w rozdzielczości 1440p. Dzięki architekturze NVIDIA Ada Lovelace oraz rdzeniom RT trzeciej generacji, karta oferuje niesamowitą jakość grafiki, umożliwiając płynne granie z ray tracingiem. Wysokiej jakości pamięć GDDR6X o pojemności 12 GB oraz szybki interfejs 192-bitowy zapewniają za to błyskawiczne renderowanie grafiki i możliwość płynnej rozgrywki w tytułach wymagających większej mocy obliczeniowej.

Karta korzysta z technologii NVIDIA DLSS 3, która przyspiesza wydajność dzięki sztucznej inteligencji, generując dodatkowe klatki przy zachowaniu wysokiej jakości obrazu. To sprawia, że GeForce RTX 4070 SUPER GAMING OC doskonale radzi sobie z wymagającymi tytułami w 1440p. W zakresie chłodzenia, karta wyposażona jest w system GIGABYTE WINDFORCE 3X z trzema wentylatorami, który gwarantuje optymalne temperatury nawet podczas intensywnego obciążenia. To bardzo ceniony wśród graczy model! 

ASUS TUF Gaming RTX 4070 Super OC 12GB

Karta graficzna ASUS TUF Gaming RTX 4070 Super OC 12GB to wydajny model stworzony z myślą o graczach, którzy chcą cieszyć się płynnością rozgrywki w rozdzielczości 1440p, a nawet w nieco gorszej jakości w 4K. Dzięki zastosowaniu rdzeni RT trzeciej generacji, które obsługują ray tracing, oraz rdzeni Tensor czwartej generacji, obsługujących technologię DLSS 3, karta zapewnia realistyczną grafikę. Czym różni się od modelu wyżej? 

W zakresie chłodzenia, ASUS TUF Gaming RTX 4070 Super OC 12GB korzysta z nowoczesnej technologii Axial-tech, z trzema wentylatorami, które zapewniają optymalny przepływ powietrza. Wentylatory zostały powiększone o 21%, co przekłada się na lepsze chłodzenie i mniejsze emisje hałasu. Zastosowanie komory parowej i dużego radiatora efektywnie rozprasza ciepło generowane przez GPU, zapewniając stabilną pracę w wymagających grach. To trochę bardziej podkręcony i ulepszony model niereferencyjny. 

Karty graficzne do grania w 4K

Szukacie najlepszej jakości? Nie ogranicza was budżet? Te karty na pewno okażą się dla was doskonałe. 

Gigabyte GeForce RTX 4090 Windforce 24GB GDDR6X

Lepiej się nie da. Karta graficzna Gigabyte GeForce RTX 4090 Windforce 24GB GDDR6X to absolutny lider w zakresie wydajności, przeznaczony do grania w 4K i najwyższej dostępnej jakości. Dzięki architekturze NVIDIA Ada Lovelace, oferuje wyjątkową moc obliczeniową, która pozwala na płynne działanie gier i aplikacji w najbardziej wymagających rozdzielczościach, takich jak 4K, 8K oraz w konfiguracjach wielomonitorowych. Z 24 GB pamięci GDDR6X i przepustowości przekraczającej 1000 GB/s, karta zapewnia niezrównane możliwości. Na moment pisania tego poradnika nie ma mocniejszego modelu. Przynajmniej w segmencie typowo konsumenckim. 

System chłodzenia WINDFORCE, wyposażony w trzy wentylatory o średnicy 100 mm, skutecznie zarządza temperaturą karty. Dzięki technologii minimalizującej turbulencje powietrza oraz zastosowaniu komory parowej i ośmiu ciepłowodów, karta utrzymuje optymalną temperaturę pracy, co zapewnia stabilność i wydajność przez długie godziny. Warto pamiętać, że zasilana mocą co najmniej 850W, karta dostarcza nie tylko niewiarygodną moc, ale też pożera jej całkiem sporo. 

SAPPHIRE Radeon RX 7900 XTX NITRO+ Vapor-X 24GB 

Sapphire Radeon RX 7900 XTX NITRO+ GAMING OC 24 GB GDDR6 to karta graficzna z wysokiej półki i najmocniejszy model od AMD. Oparta na nowoczesnej architekturze RDNA 3, ta karta oferuje niesamowitą moc obliczeniową, zapewniając doskonałe efekty graficzne w grach AAA, obsługując najnowsze technologie, takie jak sprzętowy Ray Tracing oraz FidelityFX Super Resolution (FSR 2) i Radeon Super Resolution (RSR). 

Karta jest wyposażona w 24 GB pamięci GDDR6 oraz szeroką szynę pamięci 384-bit, co umożliwia jej obsługę najbardziej wymagających gier i aplikacji w 4K, a także pozwala na płynne działanie przy wyższych rozdzielczościach, jak 8K. Z prędkością taktowania rdzenia 2680 MHz w trybie boost, RX 7900 XTX oferuje ogromną moc, a nowoczesna technologia Infinity Cache zapewnia szybszy dostęp do danych, co przekłada się na jeszcze lepszą wydajność w grach i zadaniach obliczeniowych. Świetny model i rewelacyjnie wręcz wyceniony.

Sprawdź też:
Dysk SSD vs HDD – co warto wybrać i dlaczego?
Karta graficzna do 500 zł – najlepsze modele w 2022