Co to jest karta graficzna? Rodzaje kart graficznych

Dobra karta graficzna to marzenie każdego gracza. Do czego jest nam jednak potrzebna i jak w to w ogóle działa? W tym artykule wytłumaczymy co to jest karta graficzna.

Co to jest karta graficzna?

Karta graficzna w największym skrócie to komponent naszego komputera odpowiedzialny za tworzenie i wyświetlanie obrazów. Dodatkowo, wspiera ona działanie procesora i ogólnie rzecz ujmując poprawia wydajność całego komputera.

Bardzo często spotkamy się też z tożsamą nazwą GPU. Jest to angielski skrót od graphics processing unit. Obu tych pojęć możemy swobodnie używać zamiennie – pomimo tego, że teoretycznie nie oznaczają tego samego. Jeśli trzymać się sztywnej nomenklatury, to GPU jest częścią karty graficznej.

Pod względem samej budowy i zasady działania karty graficzne to układy bardzo zbliżone do procesorów. Podobnie jak one, również przetwarzają i obsługują dane. Są jednak pewne zasadnicze różnice.

Karty graficzne są wyspecjalizowane do wąskiego zakresu obliczeń, podczas gdy procesory są znacznie bardziej wszechstronne. Jak jednak wiadomo, nie da się być doskonałym w każdej dziedzinie. GPU są więc bardzo ważnym uzupełnieniem każdego zestawu komputerowego.

Rodzaje kart graficznych

Czasami odpowiedź na pytanie „Co to jest karta graficzna” nie jest wcale tak oczywista jak mogłoby się wydawać. Wszystko dlatego, że wyróżniamy aż dwa dość odmienne od siebie rodzaje takich układów – karty zintegrowane i dedykowane. Zacznijmy więc od tego pierwszego

Sprawdź: Dysk SSD - co to jest i jak działa?

Co to jest zintegrowana karta graficzna?

Zintegrowane (wbudowane) karty graficzne to raczej nieco słabsze modele, które nie do końca nadają się do nowoczesnych gier. Doskonale odnajdują się jednak w pracy z multimediami, filmami, programami graficznymi czy nawet mniej skomplikowanymi grami. Najczęściej wykorzystuje się je w laptopach, ze względu na bardzo kompaktowe rozmiary.

Cały haczyk polega na tym, że wbudowane GPU jest na stałe zainstalowane w płycie głównej i nie ma możliwości jego wymiany. Po prostu są one elementem procesora i współdzielą z nim część zasobów. Skąd mamy wiedzieć, czy karta graficzna w naszym laptopie jest wbudowana? Najprościej sprawdzić to po prostu po jej nazwie – najczęściej będzie to Intel UHD Graphics lub AMD Radeon Graphics. 

Co to jest dedykowana karta graficzna?

W opozycji do układów zintegrowanych stoją te dedykowane. To specjalne podzespoły stworzone z myślą o użytkownikach potrzebujących znacznie większej wydajności. Tym razem nie mówimy już o układzie wbudowanym bezpośrednio w płytę główną a po prostu o dodatkowym komponencie.

Przede wszystkim, dedykowana karta graficzna wyposażona jest już we własny procesor oraz osobną pamięć (VRAM). Pozwala jej to na osiągnięcie znacznie większych osiągów, bez przytłaczania pozostałych podzespołów w komputerze. Niestety warto również pamiętać, że wymaga przez to znacznie więcej prądu do pracy i często potrzebuje własnego układu chłodzenia. Mimo wszystko, jeśli kompletujecie komputer gamingowy to jest to dla was jedyny słuszny wybór.

 Sprawdź: Dysk HDD - co to jest i jak działa?

Najważniejsze parametry kart graficznych

Jak dość słusznie możecie już przypuszczać, to karta graficzna karcie graficznej nierówna. Podobnie jak w przypadku wszystkich innych podzespołów komputerowych bardzo dużą rolę odgrywa tutaj jej specyfikacja. Na jakie parametry musimy jednak koniecznie zwrócić uwagę?

Taktowanie karty graficznej

Podobnie jak w przypadku pamięci RAM, w kartach graficznych taktowanie również jest niezwykle ważnym parametrem. To właśnie ono odpowiada za wydajność całego podzespołu. Pamiętajcie jednak, że mowa tutaj tylko i wyłącznie o taktowaniu rdzenia, taktowanie pamięci VRAM to zupełnie inna (ale równie istotna) sprawa.

Wydajność rdzenia karty graficznej wyrażamy w megahercach (MHz) i zasada jest bardzo, ale to bardzo prosta – im więcej tym lepiej.

Pamięć VRAM

Pamięć VRAM to po prostu podręczna pamięć ulotna na której karty graficzne zapisują dane potrzebne do bieżących obliczeń. Im bardziej wymagające obliczenia, tym więcej pamięci będzie potrzebne do prawidłowej pracy. Dlatego też ten parametr jest niezwykle ważny w przypadku gier 4K lub na bardzo wysokich ustawieniach graficznych. Ogólnie przyjęta zasada mówi, że do standardu Full HD potrzebne będą minimum 4 GB pamięci VRAM, chociaż istnieją czasami od tego bardzo drobne odstępstwa.

Do tego dochodzi oczywiście jeszcze jej rodzaj. Zdecydowanie warto postawić tutaj na najbardziej zaawansowany standard, czyli GDDR6 (i pochodne np. GDDRX6). Pamiętajmy też, że dobra pamięć musi mieć wysoką przepustowość. Podobnie jak taktowanie rdzenia wyrażamy ją w megahercach (MHz).

Może Cię zainteresować: dysk hdd  dysk ssd

Szyna karty graficznej 

Szyna odpowiedzialna jest za transmisję danych pomiędzy układem graficznym a jego pamięcią. Dokładnie z tego powodu jest to niezwykle ważny parametr, który mocno odpowiada za finalną pracę naszej karty graficznej.

Wydajność szyny mierzy się w ilości bitów przesyłanych podczas pojedynczego cyklu zegara. Ponownie zasada jest bardzo prosta – więcej znaczy lepiej. Miejmy jednak na uwadze, że wybór szerszej szyny danych nie powinien być sprawą pierwszorzędną – najpierw zadbajmy o taktowanie rdzeni i odpowiednią liczbę pamięci.

Sprawdź: Pamięć RAM - co to jest i jak działa? 

Chłodzenie – czy to istotne?

Wybór odpowiedniego chłodzenia nie jest raczej najważniejszą sprawą w przypadku kart graficznych. Ich producent wie najlepiej jak chłodzić dany układ i odpowiednio o to zadbał. Na szczęście nie musimy się tym zbytnio przejmować.

Niemniej, pamiętajcie, że wiatraki nie są bezgłośne! Wybierając model z dość dużym systemem chłodzenia musimy liczyć się z tym, że będzie on stosunkowo głośny. Być może warto więc wybrać mniej wiatraków i pasywny radiator? 

Złącza i porty

Ostatni parametr, na który musimy zwrócić uwagę to po prostu złącza. Nie będziemy rozpisywali się tutaj zbytnio o ich rodzajach – najważniejsze jest oczywiście to, żeby były one kompatybilne z naszym komputerem. W tym celu sprawdźcie bardzo dokładnie model swojej płyty głównej i porównajcie go z potencjalną kartą graficzną.

Sprawdź też:
Dysk SSD vs HDD – co warto wybrać i dlaczego?
Karta graficzna do 500 zł – najlepsze modele w 2022